11 Φεβρουαρίου: Διεθνής Ημέρα για τις Γυναίκες και τα Κορίτσια στην Επιστήμη

11 Φεβρουαρίου: Διεθνής Ημέρα για τις Γυναίκες και τα Κορίτσια στην Επιστήμη

  • 11 Φεβρουαρίου: Διεθνής Ημέρα για τις Γυναίκες και τα Κορίτσια στην Επιστήμη

    Αφιέρωμα στη μ. Δρα Στέλλα Μιχαήλ

     

    της Δρ Ειρήνης Μιχαήλ-Κορδάτου και της Καθηγήτριας Δέσπως Φάττα-Κάσινου, Διεθνές Ερευνητικό Κέντρο Νερού Νηρέας, Πανεπιστήμιο Κύπρου

     

    Η 11η Φεβρουαρίου έχει καθιερωθεί ως η Διεθνής Ημέρα Γυναικών και Κοριτσιών στην Επιστήμη από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, με στόχο να αναδείξει τη διαχρονική προσφορά και τον καταλυτικό ρόλο που διαδραματίζουν καθημερινά οι γυναίκες και τα κορίτσια στους τομείς της Επιστήμης, της Τεχνολογίας, της Μηχανικής και των Μαθηματικών (STEM, όρος που προκύπτει από τα αρχικά των λέξεων Science, Technology, Engineering & Mathematics). Η ημέρα αυτή υπογραμμίζει επίσης, την επιτακτική ανάγκη για προώθηση και ενίσχυση της ισότιμης πρόσβασης και συμμετοχής των γυναικών και των κοριτσιών στους τομείς της επιστήμης, ξεπερνώντας τα έμφυλα στερεότυπα και τους θεσμικούς φραγμούς.

    Στο πλαίσιο αυτό, το Διεθνές Ερευνητικό Κέντρο Νερού Νηρέας του Πανεπιστημίου Κύπρου, επιθυμεί να αφιερώσει την ημέρα αυτή στη Δρα Στέλλα Μιχαήλ, για τη σημαντική συνεισφορά της στην επιστημονική έρευνα. Η Στέλλα έφυγε τόσο ξαφνικά και τόσο αδόκητα από αυτόν τον κόσμο, αφήνοντας έναν ανείπωτο πόνο στους οικείους της και ένα δυσαναπλήρωτο κενό στην επιστημονική κοινότητα.

    Οι νεαρές γυναίκες και τα κορίτσια που οραματίζονται το μέλλον τους στον τομέα της επιστήμης και της έρευνας, χρειάζονται ενθάρρυνση, έμπνευση και θετικά πρότυπα. Τα πρότυπα είναι σημαντικά διότι αποδεικνύουν σε νεαρά επίδοξα κορίτσια ότι και αυτά μπορούν να επιτύχουν τα όνειρά τους. Τέτοιο πρότυπο αποτελεί η Στέλλα, η οποία είχε το θάρρος και την αποφασιστικότητα να εξερευνήσει το πεδίο της επιστήμης και της έρευνας, να ξεπεράσει τα όρια των δυνατοτήτων της και να ακολουθήσει τις επιστημονικές της φιλοδοξίες. Ήταν ένας ξεχωριστός άνθρωπος που δόθηκε ολόψυχα στην αποστολή της ως ερευνήτρια και με τη γνώση, την επιστημονική της επάρκεια και τον αξεπέραστο ζήλο της, μας παρέδωσε ένα έργο με σημαντική επιστημονική αξία.  

    Μέσα από το αφιέρωμα αυτό, επιθυμούμε να αναδείξουμε το σημαντικό επιστημονικό έργο της, ώστε τα παιδιά της, η κόρη της Δανάη και ο γιος της Ορφέας, να γνωρίσουν τη μητέρα τους που έχασαν τόσο πρόωρα και να αντιληφθούν πόσο υπέροχος και σπουδαίος άνθρωπος ήταν. Να εμφυσήσουμε σε αυτά μια βαθιά και αγέρωχη υπερηφάνεια για τη μαμά τους και να τα εξοπλίσουμε με τα εργαλεία και τη νοοτροπία που χρειάζονται για να γίνουν υπεύθυνοι ενήλικες, όπως η Στέλλα επιθυμούσε.

    Η Στέλλα Μιχαήλ

    Η Στέλλα, από μικρή ηλικία, διακατεχόταν από μία «έμφυτη» αστείρευτη αγάπη για το περιβάλλον και ένα ιδιαίτερα ανεπτυγμένο αίσθημα ευθύνης απέναντι στον πλανήτη. Αυτή η θεμελιώδης πτυχή της προσωπικότητάς της, υπήρξε καθοριστική για τη διαμόρφωση και τη δυναμική εξέλιξη της εκπαιδευτικής και επαγγελματικής της πορείας.

    Ολοκληρώνοντας με αριστείο τη μέση εκπαίδευση, ξεκίνησε τον κύκλο των σπουδών της στο Πολυτεχνείο Κρήτης, στη Σχολή Μηχανικών Περιβάλλοντος, όπου και έλαβε το δίπλωμα του Μηχανικού Περιβάλλοντος. Από το 2010, εργάστηκε ως Μηχανικός Περιβάλλοντος σε μελετητικά γραφεία που δραστηριοποιούνται στον τομέα διαχείρισης του περιβάλλοντος και ασχολήθηκε, μεταξύ άλλων, με την εκτίμηση επιπτώσεων στο περιβάλλον, τη διαχείριση των υδατικών πόρων και τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Στο πλαίσιο της ενεργής συμβολής και ευαισθητοποίησής της σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και αναβάθμισης της ποιότητας ζωής, συμμετείχε στην εκστρατεία «Let’s Do it Cyprus», η οποία αποτέλεσε μέρος της παγκόσμιας καμπάνιας «Let’s Do it World».

    Η θέλησή της για προσφορά στο πεδίο της έρευνας και της επιστήμης, την οδήγησαν τον Ιανουάριο του 2015, στην ένταξή της στο διδακτορικό πρόγραμμα του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Κύπρου. Ξεκίνησε με απόλυτη αφοσίωση και πάθος τη διδακτορική της διατριβή στο Εργαστήριο Περιβαλλοντικών και Τεχνικών Διεργασιών και Συστημάτων Νερού (ΓΑΙΑ), υπό την εποπτεία και καθοδήγηση της Καθηγήτριας Δέσπως Φάττα-Κάσινου.

    Στο πλαίσιο της εκπόνησης της διδακτορικής της διατριβής, διετέλεσε διεθνούς εμβέλειας ερευνητικό έργο στον τομέα διαχείρισης των αστικών λυμάτων, με στόχο την επίτευξη της ασφαλούς επαναχρησιμοποίησής τους για γεωργική άρδευση. Εργάστηκε με ζήλο και προσήλωση στην υλοποίηση πρωτοποριακών ερευνητικών δραστηριοτήτων σχετικών με την εφαρμογή προηγμένων διεργασιών επεξεργασίας λυμάτων για την απομάκρυνση μικρορύπων, όπως είναι οι αντιβιοτικές ουσίες, καθώς και τα στελέχη που φέρουν μικροβιακή αντοχή στην αντιβίωση (ανθεκτικά βακτήρια και γονίδια). Για τη μελέτη της απομάκρυνσης των μικρορύπων, εφάρμοσε προηγμένες αναλυτικές τεχνικές χημείας και μικροβιολογίας.

    Η επιμονή και η αγάπη της για την έρευνα, αποτέλεσαν καίριας σημασίας εργαλεία που την όπλισαν με δύναμη και θάρρος να εργαστεί στην έρευνά της σε διάφορα μέρη του κόσμου. Όπως για παράδειγμα, στο μεγαλύτερο ευρωπαϊκό ερευνητικό κέντρο που ειδικεύεται στην ανάπτυξη και λειτουργία ηλιακών πιλοτικών συστημάτων, την Plataforma Solar de Almería στην Ισπανία, όπου απέκτησε πολύ σημαντική εμπειρία στον σχεδιασμό και τη λειτουργία ηλιακών πιλοτικών αντιδραστήρων για την επεξεργασία αστικών λυμάτων. Επιπρόσθετα, κατά την εκπόνηση της διδακτορικής της έρευνας, εργάστηκε ως επισκέπτρια ερευνήτρια σε κορυφαία πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα/οργανισμούς, μεταξύ άλλων στο Karlsruhe Institute of Technology στη Γερμανία, στο Future Industries Institute του Πανεπιστημίου της Νότιας Αυστραλίας και στο Northern Ireland Water στη Βόρεια Ιρλανδία.

    Η αποφασιστικότητά της για συνεχή μάθηση και έρευνα, αποτέλεσαν κινητήρια δύναμη για τη διεύρυνση του ερευνητικού της πεδίου και των ικανοτήτων της, σε καινοτόμους τομείς σχετικούς με τη διαχείριση των αστικών λυμάτων. Η συμβολή της ήταν καθοριστική για την επιτυχή υλοποίηση επτά (7) ευρωπαϊκών ερευνητικών έργων του Διεθνούς Ερευνητικού Κέντρου Νερού Νηρέας. Συμμετείχε, επίσης, σε πρωτοπόρα έρευνα για την κατανόηση της διασποράς των μικροπλαστικών σωματιδίων στο περιβάλλον, καθώς και στη συστηματική επιτήρηση του SARS-CoV-2 και των παραλλαγών του στα αστικά λύματα. 

    Σημαντικές διακρίσεις της αποτελούν το βραβείο που έλαβε το 2019 στη Σλοβενία, στο πλαίσιο του διαγωνισμού φοιτητικών εργασιών του 6ου Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Περιβαλλοντικών Εφαρμογών Διεργασιών Προχωρημένης Χημικής Οξείδωσης, καθώς και οι οχτώ (8) επιστημονικές της εργασίες σε διεθνή περιοδικά με υψηλό δείκτη απήχησης, κάποιες από τις οποίες αποτελούν ορόσημα στον συγκεκριμένο τομέα έρευνας. Επίσης, η ερευνητική της εργασία έχει παρουσιαστεί σε μεγάλο αριθμό διεθνών επιστημονικών συνεδρίων σε διάφορα μέρη του κόσμου, από την Ευρώπη μέχρι την Ασία και την Αυστραλία.

    Οι γυναίκες μπορούν να κατακτήσουν τους στόχους τους

    Με αφορμή τη σημερινή ημέρα, επιθυμούμε να δώσουμε το μήνυμα ότι νεαρές γυναίκες όπως η Στέλλα, μπορούν να κατορθώσουν τα πάντα, να πιστέψουν στον εαυτό τους και να κατακτήσουν τους στόχους και τα όνειρά τους χωρίς να επηρεάζονται από περιορισμούς και εμπόδια. Μέσα από το αφιέρωμα αυτό, ενθαρρύνουμε τη νέα γενιά γυναικών να απασχοληθούν με την επιστήμη και τονίζουμε ότι δεν αποτελεί μόνο έναν χώρο γνώσης, αλλά και ένα εργαλείο ενδυνάμωσης και προσωπικής ανάπτυξης. Οφείλουμε ως κοινωνία, να δίνουμε όλα τα ερεθίσματα και να προτρέπουμε τις νεαρές γυναίκες και τα κορίτσια που βρίσκονται στην αρχή της σταδιοδρομίας τους, να ανακαλύψουν τον συναρπαστικό κόσμο των φυσικών επιστημών, της τεχνολογίας και της μηχανικής, ώστε να αμβλυνθεί το χάσμα στην αντιπροσώπευση των γυναικών, διευρύνοντας παράλληλα τη δεξαμενή των επαγγελματιών σε αυτούς τους τομείς. Η επιστημονική έρευνα αποτελεί μια πορεία αριστείας για τη βιώσιμη ανάπτυξη, την πρόοδο της σύγχρονης κοινωνίας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.

    Η Πολιτεία οφείλει να προωθεί δράσεις για τη στήριξη και την ενίσχυση του δυναμικού των Κύπριων γυναικών επιστημόνων που συνεχίζουν να συνεισφέρουν υποσχόμενο ερευνητικό έργο στη χώρα μας.

     

    Δανάη και Ορφέα,

    Τώρα είστε πολύ μικροί για να μπορέσετε να καταλάβετε και να κατανοήσετε ποια ήταν η μητέρα σας.

    Στο πέρασμα του χρόνου, θα είστε σε θέση να διαβάσετε το αφιέρωμα αυτό και να αντιληφθείτε ότι η μητέρα σας αποτελεί πηγή έμπνευσης για όλες τις νεαρές γυναίκες και τα κορίτσια που ονειρεύονται να κατακτήσουν τον κόσμο! Αποτελεί έξοχο πρότυπο για τις νέες γενιές γυναικών επιστημόνων, για να ακολουθήσουν το όνειρό τους στον κόσμο της επιστήμης… γενιές που θα συμβάλλουν στην προαγωγή της επιστήμης και θα ενδυναμώσουν την επιρροή των γυναικών στον τομέα αυτό.

    Μέσα από τα δικά σας μάτια, θα συνεχίσει να ζει και θα αποτελεί έναν εσωτερικό οδηγό που θα σας καθοδηγεί στα δικά σας μονοπάτια, με το ίδιο πάθος που είχε για τη ζωή, τη φύση και τη γνώση.